Oksicelulozni i nanomaterijali na bazi tempo-oksidisanih vlakana pamuka : monografija

Abstract

Predmet ove monografije obuhvata izučavanje primene i uticaja postupka selektivne TEMPO-oksidacije, kao jedne od metoda za oksidaciju celuloznog supstrata, na vlakna pamuka radi omogućavanja optimizacije procesa TEMPO-oksidacije u zavisnosti od željenih svojstava i oblasti primene modifikovanih vlakana.S obzirom da je oksidacija rađena na vlaknima pamuka, istaknuta su osnovna svojstva, struktura i reaktivnost vlakana pamuka i celuloze. Prikazane su karakteristike TEMPO-radikala (sinteza, hemijska struktura i redoks karakteristike) i objašnjeni su procesi TEMPO-oksidacije u sistemima koji se u praksi najviše primenjuju za oksidaciju polisaharida, sa posebnim osvrtom na sisteme za oksidisanje celuloznog supstrata. U monografiji su izložena tumačenja korelacije između različitih uslova oksidacije, sadržaja uvedenih funkcionalnih grupa i svojstava modifikovanih vlakana. Takođe, prikazano je i poređenje svojstava oksidisanih vlakana pamuka sa drugim oksidisanim prirodnim, po strukturi kompleksnijim – višećelijskim vlaknima konoplje, i hemijskim (liocel) celuloznim vlaknima, u cilju dobijanja odgovora na pitanje uticaja strukture celuloznog supstrata na tok i intenzitet reakcije oksidacije. Posebno je dat osvrt na primenu TEMPO-oksidisanih vlakana pamuka za dobijanje visokofunkcionalne celuloze sa specifičnim svojstvima, kao i za dobijanje nanoceluloznih fibrila. S obzirom na činjenicu da je priroda celuloznog polimera takva da je celuloza osetljiva na proces starenja i da je oksidisana celuloza više sklona razgradnji usled starenja polimera u odnosu na nemodifikovanu celulozu, kao i to da je TEMPO-oksidacija sve popularnija u hemijskom modifikovanju celuloze, pojavljuje se potreba za odgovorom na pitanje dugoročne stabilnosti TEMPO-oksidisane celuloze. Stoga su rezultati ispitivanja uticaja prirodnog starenja na TEMPO-oksidisana vlakna pamuka posebno istaknuti u monografiji, što je od velike važnosti kako za skladištenje i čuvanje, tako i za krajnju upotrebu proizvoda na bazi oksiceluloze. Predstavljena monografija namenjena je stručnoj i naučnoj javnosti kao i studentima postdiplomskih studija u našoj zemlji i šire, koji se u svom radu bave proučavanjem značajne oblasti oksi- i nano- materijala na bazi TEMPO-oksidisanog celuloznog supstrata.