Primena savremenih postupaka modifikovanja površine tekstilnih vlakana radi postizanja multifunkcionalnih svojstava tekstilnog materijala

Abstract

Savremena obrada tekstilnog materijala ima za cilj postizanje zahtevanog efekta uz ograničavanje modifikovanja samo na površinu vlakna. U poslednje vreme se znatna pažnja poklanja fizičkim postupcima obrade, medu kojima se niskotemperaturna plazma smatra veoma pogodnom za obradu površine vlakana. Takode, postoje i veoma efikasni hemijski postupci obrade, kao što je obrada vodonik peroksidom, biopolimerima Hi enzimima. U ovom radu su pri-kazane neke interesantne kombinacije ovih fizičkih i hemijskih metoda, kojima se modifikuje topografija površine tekstilnih vlakana i na taj način se regulišu tzv. površinska svojstva tekstilnih vlakana. Dobijena svojstva su diskutovana na bazi fizičko-hemijskih promena u površinskom sloju vlakna koje su ocenjivane preko sposobnosti kvašenja i ugla kvašenja, kao i primenom FTIR/ATR i XPS analize. SEM i AFM tehnika su korišćene za odredivanje promena u topografiji površine vlakna, kako bi se one dovele u vezu sa efikasnošću, ravnomernošću i intenzitetom obrade kod postupaka za obradu površine tekstilnih vlakana.

The modern textile fibre treatments aim to obtain the required level of beneficial effect while attempting to confine the modification to the fibre surface. Recently, much attention has been focused on different physical methods of fibre surface modification, cold plasma treatment being considered as very useful. Moreover, there are efficient chemical methods available, such as peroxide, biopolymer and enzyme treatment. Some interesting combinations of these physical and chemical surface modification methods as means to modify fibre surface topography and thus controlling the surface-related properties of the fibre are presented in this paper. The properties obtained are discussed on the basis of the physico-chemical changes in the surface layer of the fibre, being assessed by wettability and contact angle measurements, as well as by FTIR-ATR and XPS analysis. The SEM and AFM technique are used to assess the changes in the fibre surface topography and to correlate these changes to the effectiveness, uniformity and severity of the textile fibre surface modification treatments.