ODREĐIVANJE VEŠTAČKOG ZASLAĐIVAČA CIKLAMATA U KOMUNALNOJ OTPADNOJ VODI BEOGRADA

Abstract

Veštački zaslađivači su sintetičke supstance koje se koriste za postizanje slatkog ukusa prehrambenih proizvoda, a čija je upotreba u Republici Srbiji regulisana Pravilnikom o prehrambenim aditivima. Nakon ingestije, najveći procenat ovih jedinjenja prolazi u neizmenjenoj formi kroz ljudsko telo, i kao takva dospevaju u životnu sredinu putem komunalnih otpadnih voda. Naučna istraživanja u poslednjoj deceniji su pokazala široku rasprostranjenost veštačkih zaslađivača u površinskim i podzemnim vodama. Zbog ograničenih podataka o njihovoj toksičnosti po živi svet u vodi, kao i o ponašanju u akvatičnim ekosistemima, svrstani su u klasu emergentnih zagađujućih materija. Ovaj rad opisuje analizu široko korišćenog zaslađivača ciklamata metodom tečne hromatografije u sprezi sa tandem masenom spektrometrijom u netretiranim otpadnim vodama Beograda radi procene prisustva i unosa ovog jedinjenja u životnu sredinu. Rezultati dobijeni analizom četiri uzorka otpadnih voda iz različitih kanalizacionih ispusta u Beogradu pokazuju prisustvo ciklamata u opsegu koncentracija od 4,3 µg L–1 do 23,2 µg L–1. S obzirom na to da Beograd ne poseduje postrojenje za preradu otpadnih voda, visoki nivoi detektovanog ciklamata ukazuju na kontinualnu kontaminaciju vodenih ekosistema u Republici Srbiji i potencijalnu opasnost po živi svet u vodi.

Artificial sweeteners are synthetic substances that are used to achieve the sweet taste of food products, and their application in the Republic of Serbia is regulated by the national guidelines on food additives. After ingestion, the largest percentage of these compounds passes unchanged through the human body and reaches the environment through municipal wastewater. In the last decade, studies have shown the widespread use of artificial sweeteners in surface and groundwater. Due to limited data on their toxicity to wildlife in the water, as well as on their behaviour in aquatic ecosystems, they are classified as emerging contaminants. This paper describes the analysis of widely used sweetener cyclamate by liquid chromatography with tandem mass spectrometry in untreated urban wastewater of Belgrade to assess the presence and input of this compound into the environment. The results obtained by analysing four wastewater samples from different sewage channels in Belgrade show the presence of cyclamate in the concentration range of 4.3 µg L –1 –23.2 µg L–1 . Since Belgrade does not have a wastewater treatment plant, high levels of cyclamate indicate the continuous contamination of aquatic ecosystems in Serbia and the potential danger to wildlife in the water.